بر اساس نتیجه های یک پژوهش، نوسانات قیمت حقیقی ارز در اقتصاد ایران، بیشترین تأثیر را روی تغییرات قیمت سود سپرده‌های کوتاه مدت (کمتر از ۶ ماه)، داشته هست. همچنین
نوسانات قیمت ارز چه تاثیری در رشد اقتصادی دارد؟
عبارات مهم : نوسان
به گزارش ایسنا، صمد عزیزنژاد و اکبر کمیجانی پژوهشی راجع به «تغییرات قیمت ارز و اثر آن بر نوسانات متغیرهای منتخب اقتصاد کلان در ایران»، انجام داده اند که در متن آن آمده است: یکی از مباحثی که در اقتصاد مطرح می شود، این است که قیمت های باثبات ارز از طریق حفظ ارزش پول ملی و شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی، چارچوب باثباتی را جهت تعدیل بازارهای مالی، نیروی کار و دارایی کشورها فراهم می کند. به عبارت دیگر، مطالعات مختلفی وجود دارد که نشان می دهد بین نوسانات قیمت ارز و رشد اقتصادی رابطه منفی وجود دارد. این مورد خصوصاً جهت کشورهایی که اقتصاد آن ها درحال گذار بوده و آزادی حساب سرمایه وجود دارد، صادق است.
نوسانات قیمت ارز چه تاثیری در رشد اقتصادی دارد؟
البته موارد تجربی مختلفی نیز وجود دارد که زیاد کردن قیمت حقیقی ارز روی رشد اقتصادی اثری منفی داشته هست. همچنین این زیاد کردن قیمت ارز می تواند روی وقت های شغلی خصوصاً در بخش قابل مبادله، آثار مخربی داشته باشد. در شرایطی که زیاد کردن قیمت ارز اسمی روی تجارت اثر منفی دارد، اصلاح و اصلاح اندازه دولت و همچنین کیفیت قوانین می تواند مؤثر باشد. در این راستا، تشکیل اتحادیه های تجاری به وسیله کشورهای ذی نفع می تواند آثار منفی نوسانات قیمت ارز را روی بخش های متفاوت اقتصادی کم کردن دهد.
چنانچه ملاحظه می شود، مطالعات متفاوت نشان می دهد قیمت ارز یک متغیر کلیدی است که عدم توجه به مدیریت شایسته آن می تواند پرسشها و مشکلاتی را جهت اقتصاد هر کشوری در ابعاد گوناگون ایجاد کند که اقتصاد کشور عزیزمان ایران نیز از این عنوان مستثنی نیست.
بر اساس نتیجه های یک پژوهش، نوسانات قیمت حقیقی ارز در اقتصاد ایران، بیشترین تأثیر را روی تغییرات قیمت سود سپرده‌های کوتاه مدت (کمتر از ۶ ماه)، داشته هست. همچنین
نرخ ارز، قیمت یک واحد پول مرسوم برحسب پول مرسوم دیگر هست، لذا مقدار مورد نیاز از یک واحد پولی که می تواند مقداری از واحد پولی دیگر خریداری کند، همان قیمت ارز هست. بنابراین، قیمت مزبور می تواند یک عامل تبدیل باشد. قیمت ارز قیمت نسبی پول خارجی به پول داخلی است که به عنوان یکی از عوامل کلان اقتصادی، همواره مورد توجه جامعه اقتصادی و مالی بوده هست. در واقع، این قیمت بیانگر شرایط اقتصادی کشور بوده و عاملی جهت مقایسه اقتصاد ملی با اقتصاد سایر ملل است.
در این بین، اتخاذ سیاست های ارزی مناسب با توجه به بستر اقتصادی هر کشور، به وسیله سیاست گذاران آن کشور انجام می شود. در ایران، چون عرضه ارز در انحصار دولت و بانک مرکزی هست، به ناچار قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین نمی شود. زیاد کردن درآمد نفت، درآمدهای ارزی دولت را زیاد کردن می دهد و از این رو، قیمت ارز نشانه ای از توان واقعی اقتصاد کشور عزیزمان ایران نبوده و مجموعه ای از قیمت های مصنوعی را به اقتصاد تحمیل می کند.
نوسانات قیمت ارز بر رشد تولید و تقاضای کشور و بعضی متغیرهای دیگر مؤثر هست؛ به صورتی که امروزه بحث بر سر میزان مطلوب و بهینه نوسانات صورت می گیرد. از این رو، گزینش سیاست های ارزی با توجه به شرایط اقتصادی، به گونه ای که منجر به استقرار سیستم مناسب قیمت ارز شود، نه تنها می تواند راهی جهت نیل به رشد و توسعه باشد، بلکه به نوبه خود بر عوامل کلان دیگر نیز اثرگذار خواهد بود.
نوسانات قیمت ارز چه تاثیری در رشد اقتصادی دارد؟
اعتقاد بر این است که اگر قیمت ارز بتواند کاملا آزاد عوض کردن کند، ممکن است قیمت ها در اقتصاد با سرعت بیشتری عوض کردن کنند و در ادبیات موجود نیز در اغلب موارد، نوسان گریبانگیر قیمت ارز بوده هست. نوسان به عنوان بی ثباتی، ناپایداری و یا عدم اطمینان تعریف شده است و معیاری از ریسک محسوب می شود. نوسان قیمت ارز، نااطمینانی در معاملات بین المللی کالاها و دارایی های مالی را به تصویر می کشد. قیمت ارز را همچنین به عنوان آینده نگری آتی قیمت های نسبی دارایی ها درنظر می گیرند تا تغییرات غیرقابل آینده نگری در عرضه و تقاضای پول ملی و خارجی را منعکس کند. بنابراین نوسان قیمت ارز، انتظارات عوامل را در مورد تغییرات در اندازه و حجم عرضه پول، قیمت های سود و درآمد منعکس می کند.
در مجموع، در پاسخ به این سؤال که نوسان قیمت ارز چه تأثیری روی عملکرد اقتصاد کالان می گذارد، دو دسته مطرح می شود. ابتدا اینکه باید ملاحظه کرد تحت نظام های متفاوت ارزی، اقتصاد داخلی نسبت به شوک های اسمی و حقیقی داخلی و خارجی چگونه تصویر العمل نشان می دهد و سپس آنکه تحت نظام ارزی ثابت، نوسان قیمت ارز چگونه می تواند تجارت بین الملل را تحت تأثیر قرار دهد؟
بر اساس نتیجه های یک پژوهش، نوسانات قیمت حقیقی ارز در اقتصاد ایران، بیشترین تأثیر را روی تغییرات قیمت سود سپرده‌های کوتاه مدت (کمتر از ۶ ماه)، داشته هست. همچنین
در این زمینه دن مولا، گفته است: قیمت ارز در بلندمدت اثری مثبت روی رشد تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و آزادی تجاری کشور نیجریه داشته و اثر آن روی قیمت تورم منفی بوده هست. همچنین راموس نشان داده است با توجه به اینکه در کشورهای درحال توسعه، مکانیسم انتقال سیاست پولی تا حدودی ضعیف بوده و هزینه های تولید به طور ضمنی و با توجه به شرایط و چشم انداز اقتصادی این کشورها بهینه نبوده و همواره بیش از سطح مطلوب آن هست، اثر قیمت ارز روی تورم در این کشورها نسبت به کشورهای توسعه یافته، زیاد است.
همچنین هوچت، مارلین و کورنیک، در مطالعه ای به این نتیجه رسیده اند جهت اینکه کم کردن ارزش پول ملی یک کشور بتواند در تراز تجاری اثری مثبت ایجاد کند، مجموع کشش قیمتی صادرات و واردات از لحاظ قدر مطلق باید از یک بزرگتر باشد. تا زمانی که کم کردن ارزش پول ملی، به علت ارزان شدن کالاهای داخلی، دلالت بر زیاد کردن حجم صادرات داشته باشد، در همان لحظه به علت اوج بودن هزینه واردات، تقاضای کمی واردات نیز کم کردن خواهد یافت. اثر این دو پدیده زیاد کردن حجم صادرات در قیمت ها (درآمدهای ارزی)، پایین و کم کردن حجم واردات گران شده، بستگی به کشش قیمتی صادرات و واردات دارد. اگر کالاهای صادراتی نسبت به قیمت با کشش باشد، حجم صادرات زیاد از کم کردن قیمت ها (ارزش صادرات)، زیاد کردن خواهد یافت و درآمد کل صادراتی نیز به تبع آن زیاد کردن خواهد یافت. به طور مشابه، اگر واردات نیز نسبت به قیمت ها با کشش باشد، کم کردن حجم واردات نسبت به زیاد کردن قیمت (هزینه)، واردات زیاد بوده و مخارج کل واردات ناشی از زیاد کردن قیمت ارز کم کردن خواهد یافت؛ در نتیجه، با فرض با کشش بودن صادرات و واردات نسبت به تغییرات قیمت ها (تغییرات قیمت ارز)، تراز تجاری در اثر کم کردن ارزش پول ملی اصلاح می یابد.
نوسانات قیمت ارز چه تاثیری در رشد اقتصادی دارد؟
همچنین جاوید و فاروق با استفاده از مدل خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDl) به این نتیجه رسیده اند که عملکرد اقتصاد داخلی در بلندمدت نسبت به نوسانات قیمت ارز بسیار حساس بوده و بین رشد اقتصادی و نوسان قیمت ارز در بلندمدت، رابطه مثبتی وجود دارد.
توربک و کوبوتو هم در مطالعه خود به این نتیجه دست یافته اند که بحران اکتبر سال ۲۰۰۸ که موجب به هم خوردن تراز پرداخت ها بین چین و آمریکا شد، در شرایطی به نفع چین عمل کرده است که زیاد کردن ارزش یوان نسبت به دلار در جهت اصلاح مجدد تراز پرداخت ها بین دو کشور مهم بوده است.
زمان زاده همک در مطالعه خود به این نتیجه رسیده که در دهه اخیر به علت کم کردن مداوم قیمت واقعی ارز، کارآفرین کشور به طور مداوم تضعیف شده است است و همچنین با توجه به اوج ماندن قیمت تورم، کم شدن قیمت واقعی ارز نمی تواند اثر قابل توجهی بر قیمت تورم در بلندمدت داشته باشد و لذا پیامدها و اهداف مهم مدیریت قیمت ارز، معکوس شدن روند نزولی قیمت ارز و زیاد کردن آن در یک سیر صعودی هموار خواهد بود.
همچنین یاوری، رضا قلی زاده و آقایی نیز در مطالعه خود به این نتیجه دست یافته اند که در طول تمامی سال های مورد بررسی با اجرای سیاست های پیمان سپاری ارزی، سطح صادرات غیرنفتی کم کردن یافته، ولی تک نرخی شدن قیمت ارز تأثیر مثبتی بر زیاد کردن صادرات غیرنفتی کشور عزیزمان ایران داشته است.
در پژوهشی که صمد عزیزنژاد و اکبر کمیجانی راجع به تغییرات قیمت ارز و اثر آن بر نوسانات متغیرهای منتخب اقتصاد کلان انجام داه اند نیز این نتیجه حاصل شده است است که:نوسانات قیمت حقیقی ارز در دوره اول، هیچگونه تأثیری روی تغییرات تولید حقیقی ندارد ولی از دوره دوم به بعد، اثر این شوک نمایان شده است و رفته رفته زیاد کردن می یابد. این امر، نشان از اثرگذاری با وقفه نوسان قیمت حقیقی ارز روی انحرافات تولید حقیقی و تثبیت مثبت آن در بلندمدت هست؛ لیکن ممکن است با زیاد کردن قیمت حقیقی ارز- به علت تعهدات یا نظام قیمت گذاری- تولیدکنندگان در کوتاه مدت نتوانند متناسب با آن تصویر العمل نشان دهند؛ ولی در میان مدت و بلندمدت، شاخص قیمت تولیدکننده، می تواند تصویر العمل مثبت و تندی را نسبت به زیاد کردن قیمت ارز نشان دهد که غیرقابل برگشت نیز است.
اثرات سینوسی زیاد کردن قیمت ارز روی تولید حقیقی نیز مشهود هست؛ لیکن در کوتاه مدت و بلندمدت، اثری مثبت و در میان مدت، اثری منفی روی تولید دارد. این امر، می تواند به این علت باشد که تغییرات قیمت ارز روی تورم و زیاد کردن قیمت کالاها سریع تر از تولید اثر می گذارد و لذا با زیاد کردن قیمت ها و زیاد کردن درآمد تولیدکنندگان، ابتدا تولید تشویق می شود؛ ولی بعد از اینکه اثرات عوض کردن قیمت ارز با یک وقفه روی هزینه های تولید که وابستگی بالایی به مواد اولیه وارداتی نیز دارد، نمایان شود، می توان اثرات منفی چنین تغییری را در میان مدت ملاحظه کرد.
همچنین بررسی اثرات نوسان قیمت حقیقی ارز روی تغییرات تراز تجاری حقیقی نیز نشان می دهد که شوک مثبت قیمت حقیقی ارز در دوره اول، اثری روی تغییرات تراز تجاری ندارد؛ ولی از دوره دوم به بعد، این اثر نمایان شده است و زیاد کردن می یابد؛ به طوری که در دوره چهاردهم، بیشترین اثر را داشته و در بلندمدت، این اثر در قیمت معینی تثبیت می شود. چنین واکنشی می تواند ناشی از این واقعیت باشد که تراز تجاری حقیقی بعد از تغییرات قیمتی و همچنین تغییرات تراز تجاری اسمی، دچار عوض کردن می شود. چنانچه تغییرات قیمتی زیاد و سریع تر رشد کند و واردات و صادرات نسبت به تغییرات قیمت ارز، کشش بالایی نداشته باشند، این امر که جهت اقتصاد کشور عزیزمان ایران نیز تا حدودی حاکم هست، می تواند اوضاع تراز تجاری حقیقی را بعد از وقفه ای کوتاهمدت دچار آسیب کند.
همچنین نوسان قیمت ارز بیشترین اثر را روی تغییرات قیمت سود سپرده های کوتاه مدت در اقتصاد کشور عزیزمان ایران داشته هست، به طوری که در دوره اول حدود ۳۹.۶ درصد از نوسانات قیمت سود سپرده های کوتاه مدت وسط شوک مثبت قیمت حقیقی ارز توضیح داده شده است هست. در بلندمدت، این میزان اثرگذاری به طور نامحسوسی کم کردن می یابد.
یکی از اثرات عوض کردن قیمت ارز، اثرگذاری آن روی دارایی های مالی است که سپرده ها نیز یکی از آن ها محسوب می شود و هنگامی که قیمت سود سپرده ها در کوتاه مدت ثابت باشد، همزمان با زیاد کردن قیمت ارز، صاحبان سپرده جهت حفظ ارزش دارایی خود اقدام به برداشت سپرده و جایگزینی آن با سایر دارایی ها نظیر طلا، ارز، مسکن، و سهام می کنند که نمونه آن نیز بارها در اقتصاد کشور عزیزمان ایران مشاهده شده است هست. در این شرایط، حتی اگر قیمت سود رسمی به طور دستوری عوض کردن نکرده بماند، بانک ها اجباراً جهت حفظ منابع خود، سریعاً قیمت سود سپرده ها را به طور غیررسمی زیاد کردن خواهند داد.
نمونه این اقدام در دو سال اخیر جهت سپرده های کوتاه مدت اتفاق افتاده، اگر چه شورای پول و اعتبار قیمت های سود را عوض کردن نداده است.
همچنین نوسان قیمت ارز در اقتصاد ایران، دومین اثر را روی تغییرات تورم دارد؛ چراکه نتیجه های به دست آمده نشان می دهد نوسان مثبت قیمت حقیقی ارز، از همان دوره اول روی تغییرات تورم اثر می گذارد و رفته رفته میزان این اثرگذاری زیاد کردن می یابد. از این جهت، توجه به روش های حفظ ارزش پول ملی اهمیت بیشتری پیدا می کند.
اثرات میان مدت نوسان قیمت حقیقی ارز روی تورم، زیاد از اثرات کوتاه مدت آن هست. در بلندمدت، اثرگذاری نوسان قیمت حقیقی ارز روی تغییرات تورم اقتصاد ایران، به طور نامحسوسی کم کردن می یابد. علت چنین امری می تواند ناشی از کم کردن انتظارات تورمی در بلند مدت باشد.
این پژوهش همچنین توصیه های سیاستی هم دارد. همچنانکه در متن آمده است: از آنجایی که طی دوره مورد بررسی این پژوهش، نوسان قیمت ارز بیشترین اثر را بر انحرافات و بی ثباتی قیمت سود کوتاه مدت و قیمت تورم تولیدکننده داشته هست، توصیه می شود در کوتاه مدت سیاستگذاران پولی نسبت به مدیریت بهتر آن اقدام کنند. جهت نمونه در شرایطی که قیمت ارز زیاد کردن زیادی دارد، می توان قیمت سود کوتاه مدت را متناسب با بازدهی بخش های حقیقی اقتصاد عوض کردن داد و به نوعی، از تقاضای سفته بازی پول کاست.
همچنین می توان با کم کردن کسری بودجه قوه مجریه (کاهش استقراض از بانک مرکزی)، از طریق متمم های بودجه ای و یا انتشار اوراق همکاری بانک مرکزی نسبت به کنترل نقدینگی و تورم اقدام کرد.
با عنایت به انحراف تولید حقیقی از مسیر تعادلی در نتیجه نوسان قیمت ارز، تأکید می شود سیاست های تشویقی در حوزه تولید به نحوی ارایه شود که در بلندمدت جایگزینی واردات از طریق تولید داخلی در اولویت قرار گیرد.
با عنایت به وابستگی بالای اقتصاد کشور به واردات و اثرات گوناگونی که نوسان قیمت ارز روی متغیرها و عوامل اقتصاد داخلی دارد، توصیه می شود در بلندمدت، مدیریت بهینه قیمت سود، نقدینگی و مقابله با کم کردن دایمی و جهشی ارزش پول ملی در سیاستگذاری پولی، مورد تأکید قرار گیرد.
به گزارش ایسنا، این پژوهش با الهام از روش دن مولا، با روش آنالیز واریانس و تابع تصویر العمل آنی بر اساس تجزیه چولسکی مبتنی بر ساختار خود توضیح برداری (VAR)، به کار گرفته شده است هست. وقت بررسی این پژوهش نیز مربوط به دوره سه ماه اول سال ۱۳۸۰ تا سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۱ بوده است.
واژه های کلیدی: نوسان | اقتصاد | اقتصادی | کوتاه مدت | اخبار اقتصادی و بازرگانی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
